سیده فهیمه ابراهیمی
چکیده
سلطة نظامی روسها بر فرارود، نخستینبار در قرن نوزدهم، نام ترکستان روس را به جغرافیای سیاسی وارد کرد. آن چه از این قلمرو متعلق به فرارود است، خاننشین خوقند و بخشهایی از امارت بخارا و خیوه را دربر ...
بیشتر
سلطة نظامی روسها بر فرارود، نخستینبار در قرن نوزدهم، نام ترکستان روس را به جغرافیای سیاسی وارد کرد. آن چه از این قلمرو متعلق به فرارود است، خاننشین خوقند و بخشهایی از امارت بخارا و خیوه را دربر میگیرد. در این نوشتار با عنوان «سنتگرایان و نظم جدید روسی در مناطق اشغالی فرارود»، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که «علمای قدیمی و سنتی ساکن در مناطق اشغالی، چه واکنشی به الغای حکومت اسلامی و فرایند استقرار و اجرای نظم جدید روسی داشتند؟» پاسخ اولیة ما این است که این گروه در جستجوی راهی برای حفظ هویت مسلمانی، بهرغم ستیز آرام اولیه، در نهایت به همگرایی با روسها رسیدند. نتیجۀ پژوهش با کمی جرح و تعدیل این گونه قابل طرح است که علمای سنتی مناطق اشغالی، گرچه در ابتدا واگرایی به دور از ستیز در پیش گرفتند و از ابزارهای فرهنگی برای حفظ هویت مسلمانی خود بهره بردند، در نهایت به دلیل پذیرش ضعف خود و سودمند دیدن تعامل به همگرایی با روسها رسیدند.